Yılın 300 gününü güneşli geçiren bir Akdeniz cenneti olan Mersin, 108 km’lik doğal kumsallara; cezeryesi, tantunisi ve kerebiçiyle enfes bir mutfağa; Arap-Alevi, Sünni, Ortodoks Hristiyan, Yahudi ve Türklerin koyun koyuna aynı mezarlıkta uyuduğu çok zengin bir kültüre sahip.
Oysa Mersin tüm bu özellikleriyle birlikte antik dönemden beri Kilikya bölgesinin en önemli yerleşimlerinden biri olmuş. İsmini Olimpos tanrılarının içeceği olan mut bitkisinin Yunancasından alan Mersin, 20’den fazla antik kente ve 400 Bizans köyüne ev sahipliği yapıyor.
Ancak ne yazık ki, toplum olarak Anadolu’nun insanlık tarihinin ata toprağı olduğunun farkında değiliz. Üzerinde yaşadığımız bu kadim coğrafyanın bizlerden önceki sakinleri ile aramızdaki bağı kuvvetlendirmek bir yana, ülkemizdeki tarihi ve arkeolojik alanların içinde bulunduğu durum, koşullar ve bilinçsizlik beni her defasında kahrediyor.
Mersin’in bilinmeyen 5 antik kenti
Ξ Soli Pompeiopolis
Mersin’in Mezitli ilçesinde yer alan Soli Pompeiopolis, MÖ. 8-7’inci yüzyıllarda Rhodos’lu kolonistler tarafından kurulan ve Slevkos, Roma, Pers ve Makedon hâkimiyetinde kalmış önemli bir liman kenti. Latince Soli olarak kullanılan ve Güneş anlamına gelen kent, Solipolis ve Pompeipolis isimleriyle de anılmış. Mersin kent merkezine en yakın antik kent olan Soli Pompeipolis, sütunlu yolu, antik limanı, hamamı ve akropolleri ile bir Arkeopark olarak değerlendiriliyor.
Ξ Olba Antik Kenti
Mersin’in Silifke ilçesine bağlı Örenköy’de bulunan Olba Antik Kenti, Hellenistik Dönem’de Olba Krallığı’nın merkezi, önemli bir ticaret şehri olmuş. Ancak Olba, hemen yakınındaki Diokaesareia ile birlikte Hıristiyanlık döneminde en önemli piskoposluk merkezi olmuş. Akropolis alanında irili ufaklı pek çok kilise, 150 m uzunluğunda ve 25 m yüksekliğindeki iki katlı su kemeri ile su kemerinin korunması ve çevrenin gözetlenmesi için kuleler bulunuyor.
Ξ Uzuncaburç
Mersin’in Silifke ilçesine 30 km uzaklıkta yer alan Uzuncaburç’un antik dönemdeki ismi Diokaesareia. Helenistik Dönem’de Olba Krallığı’nın ibadet yeri olan bugünkü Uzuncaburç, Roma İmparatorluğu egemenliğinde, MS. I. yüzyılın sonlarına doğru Olba Antik Kenti’nden ayrılarak Diakaiseria adıyla bağımsız bir site haline gelmiş. Bizans döneminde de yerleşim yeri olarak kullanılan kentin en önemli kalıntıları, Zeus (Olbios)Tapınağı, sütunlu cadde, tiyatro ve Helenistik kule.
Ξ Anemurium Antik Kenti
Mersin’in Anamur ilçesine 6 km uzaklıkta bulunan Anemurium Antik Kenti’nin tam olarak ne zaman kurulduğu bilinmese de, MÖ. I. yüzyılda Kommagene Kralı Antiochus’un yönetiminde olduğu ve Anemurium adının rüzgârlı yer anlamına geldiği biliniyor. Sasani ve Arap akınlarına uğrayan kent, 12. ve 13. yüzyıllarda Anadolu Selçuklu ile Türk egemenliğine geçmiş. Ören yerinin en önemli kalıntıları hamam, tiyatro, odeon ve palestradan oluşuyor.
Ξ Kelenderis Antik Kenti
Mersin’in Aydıncık ilçesinde Anamur’a 52, Silifke’ye 80 km uzaklıkta yer alan Kelenderis Antik Kenti, Kilikya’nın en eski antik tanrılarından Sandon tarafından kurulmuş bir kent. MÖ 6. yüzyılda Pirindu Krallığı’nın en eski başkenti Kirşu’nun limanı olan Kelenderis, uzun yıllar Babil, Pers ve Arap işgallerine uğramış. Komagene, Ptolemaios, Roma ve Vespasian hakimiyetinde kalan kent, 13. Yüzyıldan itibaren de Selçuklu ve Osmanlı dönemlerini yaşamış.
Anadolu’daki kültür ve medeniyetin izini sürmeyi sevenlere pek çok ören yeriyle hitap eden Mersin, yaylalarından mağaralarına, kiliselerinden manastırlarına, caretta caretta’larından bakir koylarına dek attığım her adımda beni kendisine hayran bıraktı. Bu güzel Akdeniz kenti, sahip olduğu tüm zenginlikle ziyaret edilmeyi sonuna kadar hak ediyor.
Bu yazının benzeri cnnturk.com/seyahat sayfasında yayınlanmıştır.
Dilerseniz Mersin ile ilgili yazdığım yazılara da göz atabilirsiniz:
Kilikia’dan Dünya’ya Açılan Kapı: Yumuktepe
Bir Kilikia Güzellemesi, Mersin
Bir Kilikia Güzellemesi, Tarsus
Kilikia’nın Saklı Hazinesi, Mersin
Mersin Kent Merkezinde Gezilecek Yerler
Mersin’de görülmesi gereken Peril’ce 10 adres
Mersin’e gitmek için Peril’ce 10 neden
Tarsus Gezilecek Yerler ve Daha daha nelerin var Tarsus
Silifke Gezilecek Yerler, Daha daha nelerin var Silifke ve Silifke Tekne Turları
Erdemli Gezilecek Yerler
Arabağa Türk Kahvesi, Mersin
Mersin’e ilk defa geçen sene gittim. Zengin tarihi, kültürü ve yemekleri ile beni Türkiye’de en çok şaşırtan yerlerden biri oldu.
Ben de, bu kadar çok antik kenti olmasından etkilenmiştim.
Antik Kent hastası beni etkilemiş bir yazı bu. notlarıma aldım, teşekkürler.
Mersin, Kilikia bölgesinin antik kalıntı bakımından en zengin bölgesi. 20’den fazla antik kenti ve höyükleri ile aslında Anadolu’nun antik kalıntı cenneti gibi. Gördüğümde ve öğrendiğimde çok şaşırmıştım, elimden geldiğince yazmaya çalışıyorum.
Böyle zengin bir coğrafyanın kıymetinin bilinmemesi, yeteri kadar tanınmaması çok acı.
Evet, ne yazık ki…